" Her yer en az bir defa görülmeyi hak ediyor "

14- ISSIK GÖLÜ / KIRGIZİSTAN

 

19 Nisan sabahı Bişkek'ten ayrıldık. Issık Göl yoluna devam ediyoruz. Bir taraftan da Asya'da Türk izlerini sürüyoruz. Kırgızistan'ın başkenti Bişkek’in 71 kilometre doğusundaki Tokmok şehrine 12 kilometre uzaklıktaki Burana Kulesindeyiz. Burana Kulesi, Bilge Kül Kadir Han tarafından 840 yılında kurulan Karahanlı hanedanlığının ilk ilim ve kültür başkenti Balasagun'un kalıntılarından biri olarak bugüne kadar ulaşmış. Bu yönü ile Türk tarihi açısından çok önemli bir yer. İkinci ve asıl dikkat çekici önemi ise Müslüman olan Türklerin ilk defa bu kuleden ezan okuduğunun kabul edilmesi. Ezan konusunda sürpriz videoda ))
Kulenin yer aldığı tarihi Balasagun şehri (Türk edebiyatı için temel bir eser olan) Kutadgu Bilig'in yazarı Ulu Yusuf Has Hacib'in doğum yeri ve eğitim gördüğü yer. Bu açıdan da Türk tarihinde özel bir anlamı var. Müzede onun büstü var ve Kutadgu Bilig kitaplarının neredeyse yarısı Türk yazarlarca, Türkçe yazılmış.




Türklerin ilk mezarlıklarının nasıl olduğunu merak ediyor iseniz, o da bu paylaşımda.. Daha ne olsun ))..

Bu kültürel moladan sonra Issık Gölü kenarındaki balıkçı kasabasına geldik. Karavanı göl kenarında yeni yapılan bir restoran tarzı yerin yanına park ettik.





Issık göl Asya'nın incisi olarak sayılıyor.. Mevsim itibarıyla gölde yüzmemiz mümkün değil. Sıcaklık dün gece eksilerdeydi. Gündüz güneş olunca iyi ama güneş batınca anında buz gibi oluyor. Tipik bizim Karadeniz yaylaları havası gibi.
Karla kaplı dağlarla çevrelenmiş olmasına rağmen, gölün suları hiçbir zaman donmaz; bundan dolayı gölün adı "ısı veya sıcak, ılık göl" anlamına gelen Kırgız Türkçesi`nde "Isık Köl"dür. Kırgız Türkleri bu göl için "Kırgızistan`ın bermeti (incisi)" diye adlandırmışlardır. Göl`ün uzunluğu batı-doğu yönünde 182 km, kuzey-güney genişliği 60 km`dir. Kıyılarının toplam uzunluğu 988 km olup 6.236 km²`lik bir alan kaplar. Gölün ortalama derinliği 278 m., en derin yeri 668 m.`dir.
Güney Amerika'daki Titikaka Gölü`nden sonra dünyanın ikinci en büyük dağ gölüdür. Yaklaşık 118 ırmak ve akıntı gölü besler. Soğuk ve sıcak kaynak suları ve kar suları da gölü besleyen diğer kaynaklardır. Gölün suyu biraz tuzludur, ve su düzeyi her yıl yaklaşık 5 cm düşmektedir. Dünyanın en büyük krater gölü, Issık Gölü`dür. Eski eserlerde Issık Gölü`n isimleri Türk Gölü, Idık (Iyık-mukaddes) Göl olarak geçer. Bir asır öncesinde gölün mukaddes olduğuna inanıldığı için göle pek girilmezmiş. Şimdilerde yaz sezonunda fiyatları Antalya ile kıyaslanan bir Turizm merkezi haline gelmiş.
Sovyetler Birliği döneminde gölde nükleer denemelerin yapıldığı ve gölün ışıma yaptığı söylenmektedir.
Göl kenarındaki yerimiz ve manzara güzeldi ama kasabanın içi aynı şeyi söyleyemem. Toz toprak içerisinde gelişmemiş bir yer. Pazarında bayat balık kokuları, kokuşmuş et görüntüleri, toz içerisinde kurutulmuş meyveler satılıyordu.











Issık gölünün asıl merkezi Cholpan Ata.. Buranın da en güzel yeri Ruh Ordo Kültür Merkezi. Issık Gölün kuzey kıyısında yer alan Çolpon-Ata’nın hemen dışındaki Ruh Ordo Kültür Merkezi, 2002 yılında inşa edilmiş ve 2008 yılında yazar Cengiz Aytmatov’a (1928-2008) ithaf edildiği sırada yenilenmiştir. Cengiz Aytmatov, Kırgız edebiyatının en önemli isimlerinden ve Türk dili konuşan entelektüellerden biriydi.

Kırgız efsaneleri ve tarihinin dokusunu taşıyan heykeller ve binalar, fütürist görünümlü kültürel merkezin bakımlı bahçelerinde sergilenmektedir. At sırtındaki genç savaşçıları tasvir eden freskler ve 25 cm yüksekliğindeki şapkaların etrafını saran muhteşem beyaz türban şeklindeki geleneksel başörtüsü takan kadınların resimleriyle kaplı duvarlar bulunmaktadır. 







Bugün 22 Nisan ve biz Issık gölü kenarında açık havada termal havuz keyfindeyiz. Uğrar geçeriz diye düşünürken iki gün burada kaldık. Termal havuzlar kademeli. En sıcak olana ayağımı sokmam ile çıkartmam bir oldu. Fena sıcak ama yerli millet ılık sudaymış gibi giriyorlar. Sonra da coss diye soğuk havuza atlıyorlar. Biz diğer az sıcak ve ılık havuza giriyoruz.
Havuzlara giriş gün boyu 250 som yani 50 tl gibi. İşin bir başka güzelliği işletmeciye çamaşır makinesi var mı diye sordum, evinde varmış. Çamaşırları da yıkıyoruz ve ücret ne kadar diye sorduğumda ücretsiz dedi. Üstelik kendi evinin yanındaki bu muhteşem çimene karavanları çekip kalmamıza izin verdi. Güne horoz sesi, kuş sesi ile filan uyanmak sıradan işler. Siz hiç at kişnemesi ile uyandınız mı?.. Biz bugün uyandık. Burası karlı dağların Issık göl ile buluştuğu muhteşem bir coğrafya. bizim için yorucu yolculuklar sonrası gerçekten güzel bir dinlenme molası oldu.

Artık Issık Gölü geride bırakıp yola devam vaktidir...