29 Haziran sabahı Samara'dan Kazan'a gitmek için yola çıktık. Yolun yarısında bir tabela " Tataristan Cumhuriyetine Hoş Geldiniz". Durmaya uygun bir yer olmadığı için durup fotoğraf çekemedim ama böylece Tataristan'a girmiş olduk. Üstelik artık Türkiye ile aynı saat dilimine de girmiş olduk. Şimdi Bolgar şehrinde konaklıyoruz. Çünkü burası cidden önemli bir yer. Önce biraz bilgi toparlayalım..
Sovyetler Birliği’nin dağılması sürecinde Tataristan 30 Ağustos 1990 tarihinde bağımsızlığını ilan eden ilk cumhuriyettir. Ancak 15 Şubat 1994’te ilan ettikleri Tataristan Cumhuriyeti’nin 3,5 yıl boyunca hiçbir devlet tarafından tanınmaması yüzünden bağımsızlık ilanını geri çekip Rusya Federasyonu’na yeniden katılmış. Yoksa şimdi Özbekistan, Kırgızistan gibi bağımsız bir ülkede olacaktık.
Bulunduğumuz Bolgar şehrine gelince.. 10.yüzyılın başında şehrin hanı Almuş, gücüne güç katmak ve dağılan Bolgar kabilelerini birleştirmek için Bağdat'tan elçiler çağırmış. Gelen elçiler yüzünden 12 Mayıs 922’de şehrin merkez meydanında yeni bir dinin kabulü ilan edilmiş. Bu din şimdiki din, İslam..
Böylece Rusya topraklarında İslâm dinini ilk kabul eden Bolgarlar olmuş.
6.yy da Hazar Türkleri tarafından kurulmuş olan Hazar İmparatorluğunun yıkılması ile batıya ve kuzeye göç eden Kıpçak boyuna dahil Türk kavmi, Bolgar Kağan Asparuk komutasına girerek Bolgaristanı oluşturmuşlar. Bugün gezdiğimiz yer Bolgarların yaşadığı tarihi mekanlar. Çok geniş bir alanda Arkeoloji müzesi, tarih müzesi, Mimarlık müzesi ve Ekmek müzesi var. En büyük Kuranı-ı Kerim buradaki, şimdilerde müze olarak kullanılan Camide bulunuyor.
Zaman içerisinde yıkılan Cami ve minaresi yeniden yapılarak turizme açılmış durumda. Cami minaresi ile Kilise minaresinin yan yana olan görüntüsü çok güzel. Buradaki Kilise de sadece müze olarak kullanılıyor. Bu tarihi alanın önündeki Volga nehrinin manzarası da çok güzeldi.
Rusya'daki en güzel camilerden biri olan ve şimdi parkında geceleyeceğimiz Beyaz Cami buradadır. 21.yüzyılın başlarında inşa edilmiş Ak cami yani Beyaz cami, İslâm ülkelerinin birçok dini yapısını andırmakta. Kul Şerif Cami adıyla da anılan bu yapı; Taç Mahal'in bir benzeridir . Sadece minareleri, Medine’deki Peygamber camisinin minarelerinin tam bir kopyasıymış.
Caminin hemen yanında ekmek müzesi var. Daha doğrusu ekmek yapımı için tarladan fırına ne gerekiyor ise onların sergilendiği bir müze. Olukça geniş bir alanda, güzel bir bilgilendirici müze olmuş.
Bugün Rusya'nın en büyük şehirlerinden birisi olan Tataristan'ın başkenti Kazan şehrindeyiz. Öğle üzeri geldik ve futbol severlerin bileceği Rubin Kazan stadının otoparkına yerleştik. Tam karşımızda Kazan Kremlini olduğu için gezimize oradan başladık. Burası bakımlı, temiz, düzenli bir yer. İçeride; Müze Binası, Kazan’ın simgelerinden yakın zamanda yapılmış “Kul Şerif Camii” biraz ileride Meryem Ana Müjde Kilisesi ve en enteresanı Süyüm Bike (Sevim Sultan) minaresi var.
Süyüm Bike prensestir. Sefa Geray’ın hanımıdır. Sefa Geray ölünce, oğlu tahta çıkamayacak kadar küçük olduğundan, halkın isteğiyle tahta çıkmıştır (1549). İvan Gazanıy (Korkunç Ivan) Kazan’ı alınca kendisiyle evlenmek istemiş. O da, 7 gün içinde bir minare inşa ederse, onun teklifini kabul edeceğini belirtmiş. 7 katlı minare, 7 günde inşa edilince, eğri olduğu görülmüş. Süyüm Bike Sultan minareyi ziyarete gittiğinde, üstten atlayarak intihar etmiş. Kısa videoda anlatmaya çalıştığım üzere burası İtalya'daki eğik Pisa kulesi ile kıyaslanıyormuş.
1552’de Rus Çarı Korkunç İvan, Kazan’ı alınca, burada bulunan camiyi yaktırarak şimdiki camiye ismini veren Kul Şerif ve öğrencilerini şehit eder. 1996 yılında yeni ve göz kamaştırıcı mimarisiyle tekrar inşa edilir ve Kul Şerif Camii ismi verilmiş. Başka bir bilgi, Camiyi bir Türk şirketi yapmış.
Kazan 2014 yılı bilgilerine göre en hızlı gelişen turizm alanları sıralamasında her yıl 1.000.000’dan fazla turistin ziyaret ettiği şehir olarak Avrupa’da 3. Dünyada ise 8 sıraya girmiş. Benim gözlemlerime göre rahatça söyleyebilirim ki, kafalardaki güvenlik ve bilinmemezlik endişeleri olmasa dünya insanları gezip, görmek, eğlenmek için buralara akın akın gelirler. Demokrasi, adalet ve özgürlük turizmin de olmazsa olmazı. Olmayınca olmuyor işte!..
Meşhur Bauman caddesini gezdik. Bir an için Rusya'da olduğunuzu unutursanız Avrupa'nın en güzel caddelerinden birisinde olduğunuzu düşünürsünüz. Başka nasıl tarif edebilirim.
Burada ilginç bir yeri ziyaret ettik. Kazan'da bulunan Tüm Dinler Tapınağı.. Tarihsel süreçte Kazan dinlerin birleştiği bir şehir olmasından dolayı olsa gerek, Kazan'lı sanatçı ve iş adamı İldar Hanov tarafından başlatılan proje, 1992 yılında başlamış ve halen yapımına devam ediliyormuş. Tanıtım bilgilerinde dünyada başka bir örneği olmayan bu tapınağın içinde Sinagog, Cami, Kilise ve Budist tapınağı dahil 16 dine ait bölümler bulunduğu yazıyor. Fotoğraflar ve kısa videolar ile tanıtmaya çalıştım ve benden bu kadar.. 16 din say deseniz ben sayamam, ama vardır herhalde..
Bugün çektiğim Kazan fotoğraflarından bazılarını da paylaşarak Kazan muhabbetini bitirelim. Yarın Moskova yoluna devam edeceğiz. Kazan gerçekten güzel bir şehirmiş. Kültürü ve geçmişi ile diğer Rusya şehirlerinden farklı olduğunu gösteriyor.
Bu arada her şehirde Karadenizli bir hemşerimi buluyor olmam yine, yeniden gösteriyor ki biz dünyanın her yerindeyiz. Burada da 10 yıl önce Alanya'da tekne kaptanı iken Tatar bir hanım ile evlenip, sonrasında gelip buraya yerleşmiş Ordu'lu bir arkadaş ile tanıştım. Burada kasaplık yapıyormuş. Tekne kaptanlığından kasaplığa ne ilginç hayat hikayeleri var . Hatta uyarsa yarın dükkanına uğrayıp et alacağız. Yalnız eşi bile Tatar olmasına rağmen "dikkat edin Tatar satar" diye bir söz var demeseydi iyiydi..
Devam edecek....